Foto Nieuwerkerk Foto Nieuwerkerk Foto Nieuwerkerk Foto Nieuwerkerk

Geschiedenis

De gemeente Schouwen Duiveland is in 1997 ontstaan door de samenvoeging van zes kleinere gemeenten. Totaal verschillende gemeenten met verschillende inwoners en verschillende bestuursstijlen. Sinds 1997 allemaal Schouwen-Duivelanders maar verder ? een totaal andere identiteit.

Diversiteit kernen
Burgh-Haamstede met zijn toeristen is totaal anders dan Nieuwerkerk een plattelands en agrarisch dorp. Zierikzee en Bruinisse hebben beide hun eigen identiteit, maar zijn niet vergelijkbaar. De roep om herindeling kwam “van boven af”, vanuit het Rijk. Eerst eens polsen of men er voor open stond, wie met wie enzovoorts. De discussies waren levendig en steekhoudend, met zowel pro’s als contra’s. Een van de belangrijkste argumenten van de tegenstanders was: “gaat een gemeente gezien de grote diversiteit niet veel te ver van de bevolking afstaan?” In één van deze discussies hakte de toenmalig staatssecretaris Van de Vondervoort de knoop door. Ze zei: “Jullie kunnen blijven praten wel of niet, wie met wie, maar wij hebben het besluit genomen voor 1 gemeente Schouwen Duiveland, dus u kunt uw energie beter steken in de vraag hoe u dat gaat doen.” Helemaal democratisch met inspraak van de bevolking en duidelijke taal, dus zo gebeurde.

Afstand raad tot de burger werd groter
Na de herindeling bleek, door iedereen erkend, de afstand tussen bevolking en bestuur toch een serieus probleem te zijn. Raadsleden woonden weliswaar verspreid over heel het eiland en zij namen de problemen van hun directe omgeving goed mee naar de raad, maar zij waren uiteindelijk toch bestuurder van heel de gemeente, wat ook hun taak is.

Vanuit de gemeenteraad en bevolking kwam toen al snel de vraag om te proberen deze ontstane kloof te dichten dan wel deze toch zo klein mogelijk te laten zijn. Binnen de gemeente waren er dorpen die in verschillende vorm verenigd waren om de belangen van hun kern naar voren te brengen, te stimuleren. De raad vroeg zich af of dit een middel zou kunnen zijn voor alle kernen: iedere kern haar eigen dorpsraad die de belangen van de kern naar voren brengt richting gemeente, zodat de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders goed geïnformeerd worden om vervolgens – alle belangen overwegende – goede en verantwoorde besluiten te kunnen nemen.

Oprichting dorpsraden
Zo ontstond het fenomeen dorpsraden. Het uitgangspunt van de gemeente hierbij was : “We willen het stimuleren en ondersteunen, maar het moet van onderaf komen! We moeten en willen niets opleggen, het moet en mag geen vierde bestuurslaag worden die min of meer zelfstandige bevoegdheden krijgt. Niet van 6 gemeente naar 1 en dan vervolgens via dorpsraden weer naar 17 of meer!”

De gemeenteraad stelde in wezen een keuze voor aan de bevolking uit drie alternatieven:

  1. Ieder voor zich zonder afgesproken structuur en het helemaal overlaten aan de kern;
  2. Een samenhangende structuur met begeleiding vanuit de gemeente klein budget om organisatie mogelijk te maken met als doel gevraagd en ongevraagd advies geven aan gemeente cq de kern belangen naar voren te brengen;
  3. Het niet alleen aandragen, maar ook uitvoeren van kern belangen.

Unaniem werd gekozen voor optie 2, waarbij sommige kernen aangaven ook uitvoerder te willen zijn op vrijwillige basis, dus feitelijk optie 3. Zo is ook besloten en zo gaat het in de praktijk. De dorpsraad Nieuwerkerk e.o heeft nadrukkelijk en bewust gekozen voor optie 2 en handelt hier ook naar. De dorpsraad heeft geen behoefte aan uitvoering van taken of het dragen van verantwoordelijkheden voor taken die eigenlijk bij de gemeente horen. Immers, anders ontstaat er toch een nieuwe bestuurslaag. Een bestuurslaag vraagt om een democratische legitimatie, bijvoorbeeld via verkiezingen en die legitimatie, die is er niet!

Adviserende rol
Met de gemeente werd afgesproken dat, waar het een kern aan zou gaan, er in de ambtelijke voorbereiding standaard een procedurestap zou zitten: “wat vind de betreffende dorpsraad er van?” Eigenlijk vergelijkbaar met de vraag: “Wat vind de raadscommissie er van?” In het begin liep dat goed, later verwaterde dat, de gemeente vroeg niet altijd meer advies aan dorpsraden en deze reageerden niet altijd adequaat of verzandden in het toch ambtelijk geheel van een gemeente. Een paar jaar geleden werd de standaardprocedure de dorpsraden om advies te vragen er stilzwijgend uitgehaald waarna de communicatie nog minder werd met als logisch gevolg de vraag: “Wat is de betekenis van de dorpsraden?”

Communicatie verloopt slecht
In 2007 volgde hierop een aantal intensieve discussies tussen de dorpsraden en de gemeente. Hierop kwam naar voren kwam dat de gemeenteraad nog steeds behoefte heeft aan voeding door de bevolking, via de dorpsraden. Een andere conclusie was dat dorpsraden die dit willen, eventueel vrijwillige een plusfunctie kunnen krijgen. Maar, dan moeten zij wel serieus genomen worden en niet vastlopen in de gemeentelijke structuur. Want dan zijn we terug bij af: de gemeente zegt: “We horen niets van jullie!” en de dorpsraden zeggen: “Wij zeggen het wel, maar het bereikt jullie blijkbaar niet of onvoldoende.”

De huidige situatie is dat de afspraak tussen gemeente en dorpsraden is gemaakt om de “oude” uitgangspunten weer op te pakken. We beginnen in zeker opzicht weer opnieuw, met nieuw elan en met vertrouwen in elkaar. We hebben immers ??n gezamenlijk doel: de kloof tussen inwoner en bestuurder zo klein mogelijk maken met hierbij een cruciale rol voor de dorpsraad! Wij zijn er klaar voor maar wij kunnen niet zonder de mening en de geluiden van de inwoners. Immers, als wij niet weten wat er leeft, dan kunnen wij ook niets doorgeven en dan zal de kloof blijven bestaan!